Πολλές είναι οι φορές που σε συζητήσεις μεταξύ φίλων και γνωστών με θέμα την ανατροφή των παιδιών , χρησιμοποιώ μια φράση του φίλου και συμμαθητή μου Βασίλη Σ. : «τα παιδιά είναι αυτά που μας εκπαιδεύουν και όχι εμείς». Πόσο αλήθεια κρύβουν οι λέξεις του! Για να κατανοήσουμε πόσο βαρύ και επικίνδυνο είναι το καθήκον τους και πόσο δύσκολη δουλειά έχουν αναλάβει αρκεί να αναλογιστούμε τα παρακάτω :
Ο ερχομός ενός παιδιού σε μια οικογένεια – κοινότητα, είτε με την στενή είτε με την ευρεία έννοια, σηματοδοτεί μια τεράστια αλλαγή στην ζωή του ενήλικα (πατέρα, μητέρας, νονού, γείτονα, φίλου, φίλης παππού, γιαγιάς θείου, θείας, ξαδέρφου , ξαδέρφης κλπ). Το νέο μέλος αποζητά χρόνο και δικαιώματα από όλους, διεκδικώντας χώρο στην ζωή και καθημερινότητα όλων και ανάλογα με το πως εμείς θα ανταποκριθούμε σ αυτή του την ανάγκη θα εξελιχθεί και η σχέση μαζί του. Κατά την γνώμη μου αυτό ακριβώς είναι το σημείο όπου κρίνεται η εκπαίδευση μας ως ενηλίκων. Και για να είμαι ξεκάθαρος, οφείλω να ορίσω την έννοια της εκπαίδευσης ενός ενήλικα από ένα παιδί : είναι η διαδικασια κατά την οποία ένα παιδί υπενθυμίζει στον ενήλικα την ανθρωπιά του, τον φέρνει σε επαφή με τα συναισθήματα του, με την ανάγκη για ποιοτικό χρόνο, την απομυθοποίηση της ύλης και την αναγνώριση της αξίας του προσωπικού χρόνου, την ανάδειξη του μοιράσματος, την απλότητα της επικοινωνίας, τον πλούτο που κρύβεται στο παιχνίδι και το χαμόγελο. Με όλα όσα έχουν χαθεί στο μακρύ ταξίδι προς την ενηλικίωση.
Σ αυτή την σχέση παιδιού – ενηλίκου , μπορεί το παιδί να είναι ο εκπαιδευτής και ο ενήλικος ο μαθητής, όμως εναπόκειται στην ωριμότητα του ενηλίκου η επιτυχία αυτής της ιδιόμορφης εκπαίδευσης. Ο «δάσκαλος» θα είναι πάντα εκεί πρόθυμος να «διδάξει» τον μαθητή, να του βάλει δύσκολα, να τεστάρει εκατομμύρια φορές τα όρια της υπομονής του, να ελέγξει την επιμονή του, το πηγαίο ενδιαφέρον του και να επαναλάβει δισεκατομμύρια φορές το μάθημα της αγάπης, την ζωτικότητα της αγκαλιάς και την κατανόηση ότι η σημασία των δώρων που κρύβουν τα συναισθήματα είναι μεγαλύτερη και κατά πολύ σημαντικότερη ακόμη και της ίδιας της επιβίωσης (ιδιαίτερα εκεί που η επιβίωση δεν είναι πλέον πρόβλημα). Ο μαθητής όμως θα είναι εκεί; Θα έχει όλες τις αισθήσεις του σε εγρήγορση ώστε να αρπάξει κάθε δευτερόλεπτο από την γνώση που του προσφέρεται από τον αγνότερο και ειλικρινέστερο δάσκαλο που γνώρισε ποτέ; Θα αρπάξει την δεύτερη ευκαιρία που τόσο απλόχερα του δίνει ο μοναδικός δάσκαλος στον κόσμο που προάγει την εκπαίδευση σε ανεκτίμητο λειτούργημα;
Η πραγματικότητα έχει δείξει ότι δυστυχώς εμείς οι ενήλικοι όχι μόνο έχουμε αποτύχει ως μαθητές αλλά και επειδή δεν αναγνωρίζουμε την αποτυχία μας έχουμε βαλθεί να καταστρέψουμε αυτό το «σχολείο δεύτερης ευκαιρίας», διότι κανείς δεν ξέρει καλύτερα από εμάς, συνεχίζοντας έτσι τον φαύλο των δικών μας γονιών, των δικών τους γονιών, των γονιών τους κ.ο.κ σε αντίστροφη μέτρηση μέχρι του σημείου εκείνου στο οποίο ο Ισαάκ γέννησε (…)
Τα αποτελέσματα τα βιώνουμε καθημερινά. Μια ματιά γύρω μας αρκεί προκειμένου να διαπιστώσουμε το έλλειμμα της ανθρωπιάς και την περίσσεια της αδιαφορίας. Την αποτυχία επικοινωνίας και την πτώχευση των συναισθημάτων, την έκπτωση των αξιών και την επικράτηση της ύλης. Στην αυτοκρατορία της κατανάλωσης δεν υπάρχει χώρος για αγάπη και όποιος επιδιώκει αυτή, είναι καταδικασμένος έως και σε θάνατο.
Πίσω από το πρόσωπο του κάθε Εικοσπεντάκη, Δουρή, και οποιουδήποτε άλλου παιδοκτόνου κρύβεται ένα γιατί το οποίο ποτέ δεν ψάξαμε ουσιαστικά, παρά αρκεστήκαμε και οχυρωθηκαμε πίσω από τα αποτελέσματα κάποιας κατ εντολή ψυχιατρικής έρευνας. Δεν ρωτήσαμε ποτέ τι συνέβη, καθότι δεν ξέραμε να το ρωτήσουμε. Αλλά ακόμη και να ξέραμε , δεν θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε τις απαντήσεις που θα ακούγαμε. Και εκείνοι που θα σπεύσουν να υποτιμήσουν την ερώτηση του τι συνέβη δίνοντας απαντήσεις τύπου « μα το προφανές : πατέρας τέρας σκότωσε το ανυπεράσπιστο αγγελούδι του» είναι εκείνοι που το καλοκαίρι τους αρέσει να κολυμπούν σε ρηχά νερά πορευόμενοι με οδηγό την ανασφάλεια τους. Η απάντηση στο τι συνέβη δεν είναι μία , δεν είναι απλή και ποικίλει ανάλογα με το ποιον θα ρωτήσεις: «συνέβη το αποτέλεσμα της αδιαφορίας», «συνέβη η κοινωνική απομόνωση», «συνέβη η απουσία πηγαίου ενδιαφέροντος στο νηπιαγωγείο – σχολείο», «συνέβη η συντηρητική κοινωνία μας» , συνέβη η μιζέρια της οικονομικής κρίσης», «συνέβη η απουσία κοινωνικού κράτους», «συνέβη η απουσία του γείτονα και της διευρυμένης οικογένειας», «συνέβη η αδιαφορία του γιατρού», «συνέβη η ακαταλληλότητα των γονέων», «συνέβη η μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ πατέρα και κόρης» και τελειωμό δεν έχουν οι απαντήσεις.
Τις απαντήσεις του τι συνέβη, διαδέχεται η επόμενη ερώτηση : πως αυτό που συνέβη μας έχει επηρεάσει; Τι συναισθήματα μας έχει προκαλέσει; Πως είμαστε σε σχέση μ αυτό; Τι σημαίνει για τον καθένα προσωπικά; Τι σημαίνει για κάθε άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενο;. Και αφού κοινοποιήσουμε το αποτέλεσμα της ενδοσκόπησης μας, τότε είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε στη Τρίτη ερώτηση : τι χρειάζεται να γίνει ώστε να υπάρχει σεβασμός και προστασία στην ζωή του παιδιού;
Εδώ θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα σχετικά με την επιλογή των λέξεων που θα χρησιμοποιήσουμε μετά τις αρχικές δύο, μετά το «τι χρειάζεται». Οι λέξεις που θα επιλέξουμε θα κατευθύνουν σε μεγάλο βαθμό και το αποτέλεσμα της όλης συζήτησης, και είναι σε εξάρτηση με το αποτέλεσμα της συζήτησης που έχει προκαλέσει η πρώτη ερώτηση «τι συνέβη»για αυτό το λόγο θα πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο στο μυαλό μας σχετικά με την επόμενη της συζήτησης μέρα. «Τι χρειάζεται για να μεγαλώνουν τα παιδιά με ασφάλεια;» «Τι χρειάζεται για να υποστηριχθούν οι γονείς στο έργο που έχουν αναλάβει;» «Τι χρειάζεται για να βρεθεί ο χώρος που αναζητά το νέο μέλος της οικογένειάς – κοινότητας;» κλπ.
Και αφού απαντήσουμε και στο τι χρειάζεται, φτάνουμε στην τελευταία ερώτηση, την ερώτηση του 1εκ δολαρίων : «τι μπορείς ΕΣΥ να κάνεις για αυτό». Μ επίκεντρο το κάθε άτομο ξεχωριστά, αποζητούμε την ανάληψη πρωτοβουλίας, την υποβολή πρότασης – λύσης και την δέσμευση για υλοποίηση. Η τελευταία αυτή ερώτηση θα κάνει τα συμμετέχοντα στην συζήτηση μέλη, να φύγουν από αυτή έχοντας μια συγκεκριμένη αποστολή με στόχο ένα καλύτερο αύριο. Η ερώτηση δίνει στην προηγούμενη συζήτηση χρηστικότητα και χρησιμότητα.
Η ανθρωπιά και η αξία στην ανθρώπινη ζωή, ο σεβασμός στα παιδιά και στα δικαιώματα τους, δεν θα έρθει ούτε και θα κερδηθεί μόνο από την ύπαρξη τιμωρίας κάθε φορά που κάποιο έγκλημα θα τελείται. Η τιμωρία και το τιμωρητικό σύστημα είναι κατασταλτικό και στηρίζεται στην ευδοκίμηση του φόβου, ενός συναισθήματος ξένου προς την ανθρωπιά , την αγάπη, την αναγνώριση αξιών και σεβασμού. Εμείς οι ενήλικες θα γίνουμε καλοί μαθητές και θα αποφοιτήσουμε από το «σχολείο δεύτερης ευκαιρίας» κάνοντας την απλούστερη κίνηση : να συζητήσουμε ειλικρινά, και να δώσουμε απαντήσεις μέσα από την καρδιά μας στα εξής απλά 4 ερωτήματα : Τι συνέβη; Πως αισθάνεσαι; Τι χρειάζεται; Τι μπορείς ΕΣΥ να κάνεις γι αυτό;
Πολυχρόνης Κοκκινίδης υπεύθυνος του τομέα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιπρόεδρος της “κοινωνίας αξιών”
κοινωνία αξιών 
You must be logged in to post a comment.