Προτάσεις για την Υγεία

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

1. Διαπιστώσεις

Ο Τομέας Υγείας είναι κυρίαρχη συνιστώσα του Κράτους Πρόνοιας, εξαιρετικής κοινωνικής χρησιμότητας και ευαισθησίας, και ταυτόχρονα αυξανόμενα δαπανηρός.

Η ανάπτυξη του ΕΣΥ πραγματοποιήθηκε σε περιβάλλον  λαϊκισμού, κομματικής αναξιοκρατίας, ιδιοτέλειας και διαφθοράς. Σήμερα ο τομέας υγείας  διατηρεί τα πρωτεία κοινωνικής δυσαρέσκειας και ανταποκρίνεται ελάχιστα στην αποστολή του, παρά τις αντίθετες πολιτικές κορώνες.

Με τον ιδρυτικό νόμο του ΕΣΥ, θεσπίστηκε ένα ιατροκεντρικό μοντέλο, οργανωτικά ημιτελές και  προσανατολισμένο στην εξυπηρέτηση των ατομικών συμφερόντων στο χώρο της υγείας, αντί ενός συστήματος με τον ασθενή στο κέντρο, που είχε ανάγκη η χώρα και οι πολίτες της.

Τα κρατικά νοσοκομεία μετατράπηκαν σε τυπικές, δημόσιες υπηρεσίες (ΝΠΔΔ), με γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, ασύμβατες με τη φύση των νοσοκομείων ως «επιχειρήσεων» 24ωρης παραγωγής κρίσιμων υπηρεσιών.

Η διοίκηση και διεύθυνση του ΕΣΥ, ασκήθηκε διαχρονικά και εξακολουθεί να ασκείται με κομματικά κριτήρια, χωρίς αντικειμενικά κριτήρια αξιοκρατίας. Σημαντική ευθύνη για την κακοδιοίκηση έχει και το κρατικοδίαιτο «συνδικαλιστικό» (συντεχνιακό) κίνημα, οι εκπρόσωποι του οποίου συνδιοίκησαν.

Προϊόντος του χρόνου εγκαταλείφθηκαν οι ηθικές αναστολές, ανατράπηκαν οι νομοθετικές δικλείδες, εμπορευματοποιήθηκε πλήρως το «δημόσιο» σύστημα υγείας και το κόστος του υγειονομικού τομέα εκτοξεύθηκε, αναλογικά, στις πρώτες θέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.

Εδώ και δεκαετίες, η διαφθορά, η αδιαφάνεια και ο εύκολος πλουτισμός έστρεψαν χιλιάδες νέων στην αγωνιώδη αναζήτηση -ανά τον κόσμο- ενός πτυχίου ιατρικής και προκάλεσαν τη δημιουργία ενός ιατρικού δυναμικού, 250% μεγαλύτερου των πραγματικών αναγκών του ελληνικού πληθυσμού. Σε συνδυασμό με το διοικητικό χάος, ο ιατρικός πληθωρισμός οδήγησε στη μετατροπή του μέγιστου μέρους των δαπανών υγείας σε περιττές ιατρικές αμοιβές, εις βάρος των άλλων εισροών του συστήματος και με μοιραία υποβάθμιση της ποιότητας των εκροών.

Σήμερα με τον περιορισμό της παραοικονομίας, το ποιοτικότερο τμήμα του ελληνικού ιατρικού σώματος μεταναστεύει κατά χιλιάδες στο εξωτερικό, σε αναζήτηση πραγματικής ιατρικής εργασίας.

Ο κρατικός μας προϋπολογισμός επιβαρύνθηκε άσκοπα σχεδόν με 2 δις ευρώ, για προπτυχιακή εκπαίδευση και μεταπτυχιακή ειδίκευση μόνο των 6.000 γιατρών που μετανάστευσαν πρόσφατα στη Γερμανία! Είναι μια ακατάσχετη επιστημονική και οικονομική αιμορραγία, κοινωνικός παραλογισμός, οφειλόμενος στην ανευθυνότητα, ανικανότητα και αδιαφορία του πολιτικού προσωπικού της Μεταπολίτευσης.

2. Βασικές Αρχές και Μέτρα Εκσυγχρονισμού

Η κατάσταση του Τομέα Υγείας σήμερα, δεν επιτρέπει την εξυγίανσή του με επιμέρους διορθωτικά μέτρα. Απαιτείται ριζική αλλαγή φιλοσοφίας, στηριζόμενη στο αξίωμα «Δεν έχουμε ασθενείς για τους γιατρούς, έχουμε γιατρούς για τους ασθενείς». Πρακτικά, αυτό σημαίνει μία νέα, σύγχρονη νομοθεσία και λεπτομερή προγραμματισμό συγκεκριμένων δράσεων, με βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους.

Το Υπουργείο Υγείας οφείλει να πάψει να διοικεί το σύστημα και να περιορισθεί στη λήψη αμιγώς πολιτικών αποφάσεων, όπως είναι:

• Προσδιορισμός των στόχων και προτεραιοτήτων του Υγειονομικού συστήματος.
• Επιλογή και νομοθέτηση του γενικού οργανωτικού μοντέλου του ΕΣΥ και των συμπληρωματικών σχέσεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
• Καθορισμός των πηγών, του συνολικού ύψους και της εσωτερικής σύνθεσης των δημόσιων δαπανών υγείας.
• Συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας για την προσαρμογή της παραγωγής ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού.
• Καθορισμός προϋποθέσεων και όρων άσκησης των υγειονομικών επαγγελμάτων, η αρχική πιστοποίηση της επαγγελματικής επάρκειας των νεοεισερχόμενων στο σύστημα και η μεταγενέστερη πιστοποίηση της εξειδίκευσης των επαγγελματιών υγείας.
• Σύνταξη προδιαγραφών και η έκδοση κανονισμών προστασίας της Δημόσιας Υγείας κλπ.

Η πρακτική οργάνωση, στελέχωση, διοίκηση, κατανομή χρηματοδότησης, λειτουργία και ποιοτικός έλεγχος του Υγειονομικού συστήματος είναι καθαρά τεχνοκρατικό έργο, που πρέπει ν’ ανατεθεί σε εξειδικευμένους Φορείς. Οι προτεινόμενες βασικές αρχές οικοδόμησης ενός σύγχρονου ΕΣΥ είναι:

• Πλήρης διαχωρισμός του σκέλους της Ζήτησης υπηρεσιών (αγοραστές/ χρήστες), από αυτό της Προσφοράς (παραγωγοί/ προμηθευτές).
• Ανεξάρτητη οργάνωση συστημάτων α) Πρωτοβάθμιας και β) Δευτεροβάθμιας /Τριτοβάθμιας περίθαλψης.
• Εφαρμογή αρχών επιστημονικής διοίκησης με επιλογή διοικητών με θεσπισμένα  αντικειμενικά  κριτήρια και ενίσχυση της λειτουργικής ευελιξίας. Εξέταση σε βάθος των πλεονεκτημάτων/μειονεκτημάτων  μετατροπής των νοσοκομείων από ΝΠΔΔ, σε άλλης μορφής πρόσωπα (π.χ. μονομετοχική κρατική Α.Ε. ή ΝΠΙΔ).
• Προσδιορισμός-με διεθνώς αποδεκτά κριτήρια-της αναγκαίας αναλογίας επαγγελματιών υγείας/ πληθυσμού που είναι απαραίτητη και επαρκής για την αποτελεσματική λειτουργία του δημόσιου τομέα υγείας.
• Πρόσληψη όλων των νεοεισερχομένων επαγγελματιών υγείας με σύμβαση ορισμένου χρόνου, δυνάμενη ν’ ανανεώνεται ή όχι, ύστερα από ουσιαστική αξιολόγηση.
• Δίκαιο σύστημα εξατομίκευσης των αποδοχών και άλλων κινήτρων του υγειονομικού προσωπικού, με βάση την ποιότητα, τη διάρκεια, τις ειδικές συνθήκες προσφοράς της εργασίας τους και τον βαθμό εμπλοκής τους στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και άλλες δράσεις του δημόσιου συστήματος υγείας.
• Κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης στις δομές υγείας, με βάση τις ανάγκες του καλυπτόμενου πληθυσμού, την ποιότητα, την ποσότητα και τις τιμές των προσφερόμενων υπηρεσιών εκ μέρους τους.
• Άμεση και πλήρης χρήση των δυνατοτήτων της Ηλεκτρονικής Υγείας (e-Health) με αξιόπιστες και ενιαίες εφαρμογές που θα διασφαλίζουν την ταχεία διακίνηση στοιχείων και πληροφοριών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την αναγκαία προστασία προσωπικών δεδομένων.

3. Η Χρηματοδότηση

Υπό τις σημερινές συνθήκες ύφεσης, έχει ανακύψει επιτακτικό ζήτημα επαναπροσδιορισμού των πηγών και εξασφάλισης των απολύτως αναγκαίων πόρων για τη χρηματοδότηση του Τομέα Υγείας. Η συνεχής συρρίκνωση των εσόδων της κοινωνικής ασφάλισης, σε συνδυασμό με τα δημοσιονομικά αδιέξοδα, επιβάλλουν την αναζήτηση νέας μεθόδου χρηματοδότησης, που θα εγγυάται ένα ελάχιστο ύψος δημόσιας δαπάνης υγείας. Είναι επείγον να τεθούν υπό αξιολόγηση ορισμένες τεχνοκρατικές προτάσεις που έχουν ήδη διατυπωθεί.

Ένα σημαντικό ζήτημα είναι και η άμεση ή έμμεση (συνυπολογισμός δημόσιας και ιδιωτικής ασφάλισης) πλέον συμμετοχή των πολιτών στο κόστος, κατά τη στιγμή της χρήσης των υπηρεσιών υγείας. Το μέγεθος και η κατανομή αυτής της συμμετοχής είναι ζήτημα  κοινωνικού διαλόγου, κοινωνικής δικαιοσύνης, πολιτικής απόφασης και δίκαιης νομοθεσίας. Πρέπει να υπάρξει διαφοροποίηση, με βάση την αρχή της επιλεκτικότητας, υπέρ των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων. Πρέπει επίσης να εφαρμοσθούν τεχνικές υλοποίησης του συγκεκριμένου μέτρου, που θα εξασφαλίζουν την εξάλειψη της περιττής υπερκατανάλωσης και της παραοικονομίας στην υγεία, ώστε η ατομική άμεση ή έμμεση συμμετοχή των ασθενών στο κόστος, να πριμοδοτεί τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και του επιπέδου υγείας του πληθυσμού.

4. Η Οργάνωση του ΕΣΥ

Ένα σύγχρονο και αποδοτικό υγειονομικό σύστημα με τον ασθενή στο κέντρο, προϋποθέτει τη δόμησή του σε τέσσερις (4) πυλώνες. Οι δύο πρώτοι συγκροτούν το σκέλος της Ζήτησης και οι άλλοι το σκέλος της Προσφοράς.

α) Φορέας Διαχείρισης των Πόρων Υγείας

Πρόκειται για οργανισμό που ενεργεί για λογαριασμό των χρηστών/ ασθενών, με στόχο την αποδοτική χρήση των διαθέσιμων πόρων. Μεριμνά για την εξασφάλιση αξιόπιστου υλικοτεχνικού εξοπλισμού στις καλύτερες δυνατές τιμές (διαδικασίες κεντρικών προμηθειών), επεξεργάζεται και καθορίζει τα πραγματικά πλαίσια κόστους των επιμέρους διαγνωστικών και θεραπευτικών πράξεων (DRGs-KEN), αξιολογεί τη συνταγογραφική συμπεριφορά των επαγγελματιών υγείας, διαπραγματεύεται και συνάπτει συμβάσεις στις πλέον συμφέρουσες τιμές με τους δημόσιους και ιδιωτικούς παρόχους υπηρεσιών, ελέγχει και εξοφλεί τα υποβαλλόμενα τιμολόγια και γενικότερα συγκεντρώνει και διαχειρίζεται τη δημόσια χρηματοδότηση με τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο.

β) Φορέας Αξιολόγησης, Ποιοτικού Ελέγχου και Συνεχούς Εκπαίδευσης

Ο δεύτερος οργανισμός που λειτουργεί στο σκέλος της Ζήτησης, αποβλέπει στη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών που αγοράζονται και προσφέρονται στους χρήστες/ ασθενείς. Στελεχώνεται με προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης και αξιοποιεί εξωτερικές συνεργασίες με ιδρύματα και ειδικούς επιστήμονες για τη διεκπεραίωση έργων όπως:

• Καθορισμός κριτηρίων ανά κλάδο και περιοδική (συμπληρωματική ή όχι) ατομική αξιολόγηση και βαθμολόγηση όλου του επιστημονικού και τεχνολογικού προσωπικού που δραστηριοποιείται στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα υγείας. Εφόσον απαιτείται, καθορίζει τα αναγκαία μέτρα και προβαίνει σε επαναξιολογήσεις.
• Καθορισμός κριτηρίων και περιοδικός ποιοτικός έλεγχος των εγκαταστάσεων, λειτουργικών διαδικασιών και στατιστικών δεδομένων που σχετίζονται με τις εκροές των μονάδων και επιμέρους τμημάτων των υπηρεσιών υγείας, τόσο του δημόσιου, όσο και του ιδιωτικού τομέα. Εφόσον απαιτείται, επιβάλει τη λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων και προβαίνει σε επαναξιολογήσεις.
• Αξιολογεί προτεινόμενα ερευνητικά προγράμματα και αιτήσεις εισαγωγής τεχνολογικών καινοτομιών, με αρμοδιότητα έγκρισης ή όχι.
• Με βάση τις διαπιστούμενες ανάγκες, εκπονεί και υλοποιεί ή εγκρίνει την υλοποίηση από τρίτους προγραμμάτων συνεχούς εκπαίδευσης του προσωπικού όλων των ειδικοτήτων.

γ) Φορέας Εξωνοσοκομειακής Περίθαλψης

Στο σκέλος της Προσφοράς υπηρεσιών, αυτός ο φορέας έχει την ευθύνη της υγειονομικής κάλυψης του πληθυσμού σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Στον οργανισμό αυτόν υπάγονται όλα τα αστικά και περιφερειακά κέντρα υγείας και πολυϊατρεία, αγροτικά ιατρεία, κέντρα μετανοσοκομειακής φροντίδας. Με βάση τις διεθνώς ισχύουσες αναλογίες πληθυσμού/ επαγγελματιών υγείας και τις γεωγραφικές ή άλλες ιδιομορφίες της χώρας, ο οργανισμός καθορίζει τον ανώτατο αριθμό και τη διασπορά των αναγκαίων ιατρών, νοσηλευτών κλπ και τους προσλαμβάνει με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δυνάμενες να ανανεώνονται ή όχι, ύστερα από ουσιαστική αξιολόγηση. Για την κάλυψη ειδικών αναγκών μπορεί να συμβάλλεται και με ιδιώτες επαγγελματίες.

Στην αποκλειστική αρμοδιότητα του φορέα είναι η λειτουργία τακτικών ιατρείων, η προσφορά πρώτων βοηθειών και βραχείας νοσηλείας σε ελαφρά περιστατικά, η παραπομπή/ διακομιδή ασθενών που χρήζουν νοσηλείας σε νοσοκομεία (μέσω του εποπτευόμενου ΕΚΑΒ), η παρακολούθηση των χρόνιων πασχόντων, η φροντίδα στο σπίτι, η αποκατάσταση, η τηλεϊατρική, η πρόληψη, η αγωγή και προαγωγή της υγείας.

δ) Φορέας Νοσοκομειακής Περίθαλψης

Ο οργανισμός αυτός λειτουργεί κατά βάση κατόπιν παραπομπής ασθενών από τον προηγούμενο, έχει κεντρική και 7 περιφερειακές διοικήσεις και υπάγονται σ’ αυτόν όλα τα νοσοκομεία, ανεξαρτήτως ειδικότητας. Στην αρμοδιότητα του περιλαμβάνονται:

• Αντιμετώπιση των εκτάκτων περιστατικών στα αστικά κέντρα ή κατόπιν διακομιδής από την περιφέρεια,
• Παροχή δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης, ύστερα από παραπομπή των πρωτοβάθμιων δομών υγείας,
• Πρακτική προπτυχιακή εκπαίδευση και η πλήρης μεταπτυχιακή ειδίκευση των επαγγελματιών υγείας και
• Εγκεκριμένη αρμοδίως επιστημονική έρευνα.

Τα νοσοκομεία πρέπει να διακρίνονται σε γενικά και ειδικά και σε

• Τριτοβάθμια, εκπαιδευτικά και εφημερεύοντα.
• Δευτεροβάθμια, εκπαιδευτικά και εφημερεύοντα.
• Βασικής στελέχωσης, εφημερεύοντα μη εκπαιδευτικά.

Κάθε Υγειονομική Περιφέρεια διαθέτει ένα τουλάχιστον τριτοβάθμιο και τον αναγκαίο αριθμό άλλων νοσοκομείων, και αποφασίζει για κάθε θέμα που σχετίζεται με την κατανομή των διαθέσιμων οικονομικών πόρων, την ανάπτυξη ή κατάργηση τμημάτων και τον συνολικό αριθμό, ανά ειδικότητα, του αναγκαίου προσωπικού για την κάλυψη των πληθυσμιακών αναγκών της περιφέρειας.

Η διοίκηση κάθε Νοσοκομείου έχει απόλυτη εξουσία ως προς τον τρόπο αξιοποίησης της διαθέσιμης χρηματοδότησης και τον καθορισμό των αναγκαίων ανθρώπινων και υλικών πόρων, τηρώντας τα επίσημα λειτουργικά πρότυπα και λογοδοτώντας για την ποιότητα των εκροών. Κάθε νοσοκομειακή διοίκηση προκηρύσσει τις θέσεις προσωπικού που θεωρεί αναγκαίες, αξιολογεί τους υποψήφιους, επιλέγει τους καταλληλότερους και εξατομικεύει τις αποδοχές τους με βάση τις τοπικές συνθήκες και τη συνολική εργασιακή προσφορά τους.

Το νοσοκομειακό προσωπικό προσλαμβάνεται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δυνάμενες ν’ ανανεώνονται ή όχι, ύστερα από ουσιαστική αξιολόγηση. Τα νοσοκομεία δύνανται να συνεργάζονται και με ιδιώτες επαγγελματίες για την κάλυψη ειδικών ή έκτακτων αναγκών.

Τακτικά εξωτερικά ιατρεία δεν πρέπει να λειτουργούν στα νοσοκομεία, με εξαίρεση τα απολύτως εξειδικευμένα ιατρεία των τριτοβάθμιων νοσοκομείων.

5. Ανθρώπινο Δυναμικό

Η πρωτοφανής ανισορροπία μεταξύ αναγκών και διαθέσιμου αριθμού επαγγελματιών υγείας και η σκόπιμη έλλειψη επιστημονικής διοίκησης καθόρισαν την αποτυχία του ΕΣΥ, τόσο ως προς την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, όσο και ως προς την ποιότητα των υπηρεσιών και την ικανοποίηση των χρηστών.

Ο πολλαπλάσιος του αναγκαίου αριθμός ιατρών πυροδότησε την προκλητή ζήτηση, τη διαφθορά και τη μετατροπή δυσανάλογα μεγάλου μέρους των δαπανών υγείας σε περιττές, νόμιμες ή παράνομες αμοιβές ιατρικής εργασίας.

Ο υπο-πολλαπλάσιος του αναγκαίου αριθμός νοσηλευτών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υποβάθμισε την ποιότητα της νοσηλείας και επέτρεψε την ανάπτυξη απαράδεκτων θεσμών υποστήριξης των ασθενών (αποκλειστικές «νοσοκόμες»).

Η παντελής απουσία οικονομολόγων και πληροφορικών υγείας, βιοϊατρικών μηχανικών και κυρίως ικανών επαγγελματιών διοίκησης υπηρεσιών υγείας (managers) οδήγησε στην επικράτηση διοικητικού χάους, στην πλήρη έλλειψη στατιστικών στοιχείων και πολύτιμων πληροφοριών, στην υπο-χρησιμοποίηση της διαθέσιμης τεχνολογίας, στη μόνιμη παραβίαση κάθε εργασιακής δεοντολογίας και τέλος στη διαφθορά και την ιδιοποίηση δημόσιου χρήματος.

Ιατρικό Προσωπικό

Ο σημερινός κορεσμός των ιατρικών επαγγελμάτων (ιατροί-οδοντίατροι-φαρμακοποιοί) επιβάλει τον δραστικό περιορισμό της εισόδου φοιτητών στα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα, άλλα μόνο σε συνδυασμό με επίσημη προειδοποίηση των ενδιαφερομένων για τον αυστηρό προσδιορισμό του αριθμού πτυχιούχων που μπορεί να προσβλέπει σε εξασφάλιση επαγγελματικής αμοιβής, σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού και των κοινωνικών ασφαλιστικών φορέων.

Απαιτείται επίσης επανακαθορισμός του αριθμού και της κατανομής των έμμισθων θέσεων ειδικευόμενων ιατρών, με ελαχιστοποίηση ή και προσωρινή αναστολή για τις κορεσμένες ειδικότητες και σημαντική αύξηση σε ειδικότητες όπως η Γενική Ιατρική, Επείγουσα Ιατρική, Κοινωνική Ιατρική, Γηριατρική, Φυσική Ιατρική και Αποκατάσταση, Ιατρική της Εργασίας, Δημόσια Υγεία κλπ. Η επιλογή των έμμισθων ειδικευόμενων με πανελλήνιο διαγωνισμό-αντί της ισοπεδωτικής επετηρίδας-θεωρείται απολύτως αναγκαία.

Νοσηλευτικό Προσωπικό

Η πρωτοφανής –με διεθνή κριτήρια-ανεπάρκεια καταρτισμένου νοσηλευτικού προσωπικού επιβάλει την εφαρμογή δέσμης μέτρων για την αποκατάσταση του κοινωνικού κύρους και την ελκυστικότητα του επαγγέλματος.

Τμήματα Νοσηλευτικής Επιστήμης πρέπει να λειτουργήσουν σε όλα τα πανεπιστήμια που συνδέονται με αντίστοιχα εκπαιδευτικά νοσοκομεία. Τα πανεπιστημιακά τμήματα θ’ απορροφήσουν τα υπάρχοντα τμήματα των ΤΕΙ. Οι θεσμοθετημένες Νοσηλευτικές Ειδικότητες πρέπει ν’ αυξηθούν κατά πολύ και να εξομοιωθούν επαγγελματικά με τις ιατρικές ειδικότητες. Οι υπάρχουσες ΜΤΕΝΣ Βοηθών Νοσηλευτών προτείνεται να μετατραπούν σε επαγγελματικές σχολές Φροντιστών Ασθενών, Γηροκόμων, Βοηθών ΑΜΕΑ κλπ.

Σύγχρονες Επιστημονικές Ειδικότητες

Ο εκσυγχρονισμός του υγειονομικού συστήματος, η εισαγωγή αρχών και συστημάτων επιστημονικής διοίκησης, η χρήση μοντέρνας τεχνολογίας, η προώθηση της αναπτυξιακής καινοτομίας, η αξιοποίηση των σπάνιων πόρων και ο αποτελεσματικός έλεγχος της ποιοτικής λειτουργίας των υπηρεσιών υγείας επιβάλουν την ένταξη στο σύστημα αντίστοιχων εξειδικευμένων επιστημόνων.

Στο πλαίσιο της προπτυχιακής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης προτείνεται η άμεση λειτουργία (ίδρυση/μετατροπή/απορρόφηση) ενός(1) τουλάχιστον τμήματος για κάθε ένα από τα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα:

• Οργάνωση και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
• Οικονομικά και Πολιτική Υγείας
• Πληροφορική Υγείας και Βιοστατιστική
• Βιοϊατρική Μηχανική και Ιατρική Φυσική

Οι πτυχιούχοι των παραπάνω τμημάτων θα αντικαταστήσουν, μεσοπρόθεσμα, τους αποχωρούντες διοικητικούς και τεχνικούς υπαλλήλους των υπηρεσιών και μονάδων υγείας.

Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να προωθηθούν στις θέσεις διοίκησης και διεύθυνσης του ΕΣΥ οι υπάρχοντες κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων στις παραπάνω εξειδικεύσεις, αντικαθιστώντας τους κομματικούς εκπροσώπους, μέσα από ασφαλείς διαδικασίες αντικειμενικής αξιολόγησης και επιλογής.