ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΡΙΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: “ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ ΠΡΟΘΥΜΩΝ”

“ΟΣΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΚΑΝΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ”

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιτρέπει στα κράτη μέλη που επιθυμούν, να συνεργαστούν περισσότερο σε συγκεκριμένους τομείς.

Στο σενάριο αυτό η ΕΕ-27+1 προχωρεί μεν όπως σήμερα, αλλά όπου ορισμένα κράτη μέλη επιθυμούν να κάνουν μαζί περισσότερα κοινά, τότε αναδύονται μία ή και περισσότερες «συμμαχίες των πρόθυμων», για να συνεργαστούν σε συγκεκριμένους τομείς. Αυτοί μπορεί να καλύπτουν πολιτικές όπως η άμυνα, η εσωτερική ασφάλεια, τα σύνορα, η φορολογία, ο πολιτισμός ή τα κοινωνικά θέματα.

Μια ομάδα κρατών μελών π.χ. αποφασίζει να συνεργαστεί πολύ πιο στενά σε θέματα άμυνας, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες νομικές δυνατότητες. Αυτό μπορεί π.χ. να περιλαμβάνει μια ισχυρή κοινή ερευνητική και βιομηχανική βάση, κοινές προμήθειες στην ασφάλεια, ολοκληρωμένες αμυντικές δυνατότητες και ενισχυμένη στρατιωτική ετοιμότητα ακόμη και για κοινές αποστολές στο εξωτερικό.

ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ

• Η ενότητα της ΕΕ στα 27+1 διατηρείται ενώ παράλληλα είναι δυνατή η περαιτέρω συνεργασία για όσους θέλουν.
• Τα δικαιώματα των πολιτών που απορρέουν από το κοινοτικό δίκαιο αρχίζουν να ποικίλουν, ανάλογα με το αν ζουν ή όχι σε μια χώρα που έχει επιλέξει να συμμετέχει σε τέτοιες συμμαχίες και να κάνει περισσότερα. Οι μικρότερες και ασθενέστερες χώρες δορυφοποιούνται.
• Προκύπτουν ερωτήματα σχετικά με την λήψη αποφάσεων (εάν είναι συμβατές με αυτές της ΕΕ), με την διαφάνεια καθώς και τη λογοδοσία των διαφόρων βαθμίδων λήψης αποφάσεων.
• Το χάσμα των προσδοκιών και της ανταπόκρισης της ΕΕ μεγαλώνει με όσους δεν συμμετέχουν στις πρωτοβουλίες αυτές, ενώ αρχίζει να κλείνει γρηγορότερα μεταξύ των χωρών που επιθυμούν και επιλέγουν να κάνουν περισσότερα.
• Η αγορά των χωρών που μπορούν να κάνουν περισσότερα ενισχύεται σημαντικά και κάνουν εμπορικές συμφωνίες.
• Αυτό θα αποδεικνύεται ευκολότερο όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και των αγαθών, (η οποία θα εξακολουθεί να μην είναι ατελώς),
• Θα δημιουργούνται μεγάλες ανισότητες στην αγορά εργασίας και στα ζητήματα κοινωνικής προστασίας. Η θετική ατζέντα δράσης συνεχίζει να παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα, βασισμένα στην κοινή αίσθηση του σκοπού.
• Τα δικαιώματα των πολιτών που απορρέουν από το κοινοτικό δίκαιο θα συνεχίσουν να τηρούνται. Πλην όμως η αναδιανεμητική λειτουργία της ΕΕ θα αποδυναμώνεται συνεχώς.
• Η ενότητα της ΕΕ των 27+1 συνεχίζει να διατηρείται, αλλά θα δοκιμάζεται κάθε φορά που θα υπάρχουν σοβαρές διαφορές μεταξύ των συμμαχιών των προθύμων και των άλλων.
• Η κοινή εξωτερική πολιτική βελτιώνεται ώστε να υπάρχει μία φωνή εκπροσώπησης και ενισχύεται η κοινή αμυντική συνεργασία, χωρίς ενώ θα έχει αποδυναμωθεί σημαντικά η τάση για δημιουργία κοινού Ευρωπαϊκού αμυντικού χώρου.
• Η στάση της Ρωσίας και ο ανταγωνισμός με Κίνα και ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση λήψης απόφασης της ΕΕ των 27+1, θα ενισχύσουν τις φωνές για την ενίσχυση των πρωτοβουλιών που θα θέλουν να ηγούνται εντός του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
• Εξελικτική πρόοδος στην λειτουργική βελτίωση της ζώνης του Ευρώ, εφόσον στο πυρήνα των πρωτοβουλιών θα είναι οι μεγάλες χώρες της ζώνης του ευρώ. Εάν οι μεγάλες χώρες (ή κάποιες από αυτές) δεν είναι στη συμμαχία των προθύμων, θα υπάρξει σημαντική κρίση στο ευρώ.
• Η Συνεργασία στη διαχείριση του μεταναστευτικού και της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων δεν θα βελτιώνεται και θα υπάρχουν καθυστερήσεις λόγω διαφωνιών.
• Η ΕΕ διευρύνει τις συμφωνίες εμπορίου με μεσαίους κυρίως εμπορικούς συνομιλητές όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, χώρες της Λατινικής Αμερικής κλπ.
• Η διαδικασία επικύρωσης τους θα παρουσιάζει συχνές καθυστερήσεις στα κοινοβούλια των Ευρωπαϊκών χωρών λόγω διαφωνιών σε συγκεκριμένα διμερή εμπορικά ζητήματα.
• Καθυστερεί ο εκσυγχρονισμός του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που δεν θα αντανακλά απόλυτα μία ατζέντα που να έχει συμφωνηθεί και από τους 27+1.
• Οι φωνές για μια ΕΕ πολλών ταχυτήτων με βάση τον Γερμανο-γαλλικό άξονα παραμένουν ισχυρές και ενισχύονται από τις αδυναμίες της Ευρώπης να διαχειρισθεί τις κρίσεις με ίδιους όρους για όλες τις χώρες της.
• Ο κίνδυνος για ενδεχόμενη αποχώρηση χώρας από την Ευρωζώνη θα εξακολουθεί να υπάρχει.