Η “ανάπτυξη” και η “παραγωγικότητα” θέλουν περιεχόμενο

Η ‘’κοινωνία αξιών” από την πρώτη στιγμή που δημιουργήθηκε, προσπάθησε να δώσει συγκεκριμένο περιεχόμενο στους όρους “ανάπτυξη” και “παραγωγικότητα”, και σε άλλους οικονομικούς όρους, όπως “επιχειρηματικότητα”, “επενδύσεις” κλπ.

Το πρόγραμμα μας, π.χ. για τις επενδύσεις, τις πηγές άντλησης χρήματος και την ανάγκη αλλαγής της νομοθεσίας, όταν ανακοινώθηκε το 2012, φάνταζε ουτοπικό και πολύ απόμακρο από την Ελληνική πραγματικότητα. Σήμερα, φαίνεται πόσο επίκαιρες και ουσιαστικές ήταν οι προτάσεις αυτές.

Η έννοια της “επιχείρησης-πολίτης”, όπως την περιγράφουμε, δηλ. της επιχείρησης που προσφέρει αξία στην οικονομία, στο περιβάλλον και στη κοινωνία, είναι το ζητούμενο για τις επιχειρήσεις που θέλουμε να επενδύσουν και να αναπτυχθούν στην Ελλάδα. 

Συγκεκριμένα, λέμε με σαφήνεια ότι, η ανάπτυξη στην Ελλάδα δεν μπορεί να έλθει όταν η κυβέρνηση στοχεύει κυρίως σε κερδοσκοπικά επενδυτικά κεφάλαια, που αφού αποκομίσουν κέρδη, χειραγωγώντας την ασθενή και θεσμικά αθωράκιστη χρηματιστηριακή αγορά μας, την επόμενη μέρα θα μετακινηθούν μην αφήνοντας τίποτε στο τόπο.

Όταν μιλάμε για ανάπτυξη επιδιώκουμε μεγέθυνση και του ΑΕΠ και της “απόδοσης”.

Ας εξηγήσουμε λίγο την έννοια “απόδοση”, που πραγματικά υποτιμάται από όλα τα κόμματα, που όταν λένε ανάπτυξη, αναφέρονται αόριστα μόνο στη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Η “απόδοση” μαζί με το ΑΕΠ, δείχνουν την ανάπτυξη μίας οικονομίας. Είναι το σχετικό μέγεθος της ροής στην αγορά, χρήσιμων προϊόντων και ενέργειας, που έχουν δημιουργηθεί από την εκμετάλλευση των περιβαλλοντικών πόρων, μέσω του οικονομικού υποσυστήματος (παραγωγή και κατανάλωση). Τα αγαθά αυτά όμως, προϊόντα και ενέργεια, πέραν του ότι απαιτούν διαθεσιμότητα φυσικών πόρων, επηρεάζονται και από την λειτουργική αποτελεσματικότητα του οικονομικού υποσυστήματος και επιβαρύνουν το περιβάλλον δημιουργώντας απόβλητα.

Οι πολιτικοί έχουν επικεντρωθεί μόνο στο ΑΕΠ, αξιολογούν επιπόλαια την οικονομία και δεν ασχολούνται (ή κρύβουν την “απόδοση”, γιατί έχει πολλές απαιτήσεις στη πράξη). Η “απόδοση” συνεπώς, εκτός από το ΑΕΠ, είναι το σχετικό μέγεθος που δείχνει πόσο μεγάλη είναι στη πράξη και με τι αποτελεσματικότητα ουσιαστικά αναπτύσσεται μία οικονομία. Το ζητούμενο είναι ο φυσικός κύκλος της ανανέωσης των φυσικών πόρων, να μην υποβαθμίζεται από τη λειτουργία του οικονομικού υποσυστήματος, λόγω αναποτελεσματικών δομών και λειτουργίας, μείωσης των φυσικών πόρων και αδυναμίας διαχείρισης των “απόβλητων” που δημιουργεί (ποσοτική και ποιοτική).

Το οικονομικό υποσύστημα στην Ελλάδα δεν είναι μεγάλο, σε σχέση με το οικοσύστημα που το συντηρεί, και δεν λειτουργεί με αποτελεσματικότητα (υπάρχουν πολλοί πόροι ανεκμετάλλευτοι ακόμη). Υπάρχουν όμως πολλά θεσμικά και δομικά προβλήματα στο οικονομικό υποσύστημα, δεν υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός του, που να αυξάνει τη μεταβολική, παραγωγική ικανότητα του, με την βέλτιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Η εκμετάλλευση βέβαια αυτή δεν πρέπει να υπερβαίνει το φυσικό κύκλο ανανέωσης των πόρων και αποδόμησης των αποβλήτων, γιατί τότε στην ουσία γινόμαστε φτωχότεροι. Π.χ., μία μεταλλευτική επιχείρηση μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, να αυξήσει το ΑΕΠ (ετήσια βάση), και η κυβέρνηση να θριαμβολογεί και να την προβάλλει σαν σημαντική επένδυση. Όμως, η λειτουργία της, μεσομακροπρόθεσμα, μπορεί να μην συνεισφέρει τελικά στην ανάπτυξη, εάν μειώνει την απόδοση, εάν απαξιώνει ή υποβαθμίζει άλλους φυσικούς πόρους (τα ύδατα για τις καλλιέργειες, την αλιεία ή το τουρισμό, σε μία περιοχή με πολυετή επιβάρυνση, λόγω αδυναμίας του φυσικού αλλά και του δομημένου περιβάλλοντος να αποδομήσει τα απόβλητα).

Υπάρχουν τεράστια περιθώρια ανάπτυξης της οικονομίας εάν βελτιωθεί η “απόδοση” της, που αυτή τη στιγμή υποτιμάται και δεν αξιοποιείται από τη κυβέρνηση, λόγω μη επίλυσης των διαρθρωτικών προβλημάτων, κακής οργάνωσης, κακού σχεδιασμού και ενδεχόμενα άγνοιας από τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη.

Εμείς στη “κοινωνία αξιών”, θα συνεχίσουμε να εμβαθύνουμε και να αναλύουμε επεξηγηματικά τις θέσεις μας και τις πολιτικές μας προτάσεις, που είναι ανοικτές για αξιοποίηση από όλους τους πολιτικούς φορείς, που μπορούν και έχουν την επιθυμία να τις εκμεταλλευθούν ελεύθερα, έστω και με καθυστέρηση.

Στέλιος Φενέκος
αντιπρόεδρος της “κοινωνίας αξιών”