Επανήρθε στην επικαιρότητα το θέμα του ανοίγματος των καταστημάτων τις Κυριακές.
Το θέμα αυτό έχει απασχολήσει ξανά την κοινή γνώμη, με την συζήτηση περί πλήρους απελευθέρωσης της λειτουργίας των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου. (σχετικό άρθρο εδώ http://wp.me/p2SV3s-nX)
Τελικά, αποφασίστηκε το άνοιγμα επτά (7) Κυριακών τον χρόνο, μετά από την ψήφιση του νόμου 4177/2013, για το ανανεωμένο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, μια περίοδο “πειραματισμού και αναζήτησης”, όπως περιγράφεται από τους εμπόρους
Το βέβαιο είναι ότι, μόνο τα τελικά στοιχεία θα είναι αυτά που θα μας δείξουν κατά πόσο το “πείραμα” θα έχει θετικό η μηδενικό άθροισμα.
Όμως, η επομένη μέρα αφήνει κάποια πρώτα συμπεράσματα προς αξιολόγηση .
Καταρχήν την αποδοχή των καταναλωτών. Ο κόσμος εκμεταλλευόμενος τον καλό καιρό και τη μίνι περίοδο εκπτώσεων, βγήκε, περπάτησε και κάποιοι από αυτούς έκαναν αγορές.
Όπως αναμενόταν, η μεγαλύτερη προσέλευση σημειώθηκε στις κεντρικές αγορές και στα εμπορικά κέντρα, όπου υπάρχει παράπλευρη δραστηριότητα, δηλαδή καφετέριες, εστιατόρια κλπ.
Αυτό μπορεί να αποτυπωθεί και στις πωλήσεις εμπορικών αλυσίδων όπου παρατηρήθηκε ότι τα κεντρικά τους καταστήματα έκαναν μεγαλύτερο τζίρο σε σχέση με τα περιφερειακά.
Επίσης σε μικρότερα εμπορικά κέντρα που γενικά δεν έχουν μεγάλη προσέλευση παρατηρήθηκε αύξηση της επισκεψιμοτητας.
Από την πλευρά τους οι εμπορικοί σύλλογοι είχαν δηλώσει σε ποσοστό 67% ότι δεν θα ανοίξουν κάτι που συνέβη τελικά αφού στο σύνολο άνοιξαν Πανελλαδικά το 1/3 των καταστημάτων, ενώ στη Αθηνά το 1/2.
Όσοι μικρομεσαίοι άνοιξαν, προτίμησαν, κυρίως , να μην απασχολήσουν υπάλληλους και όπου ήταν εφικτό, εργαστήκαν αυτοί και οι οικογένειες τους
Ο τζίρος στους μικρομεσαίους δεν παρουσίασε εντυπωσιακή μεταβολή και τα ταμεία στην πλειονότητα είναι σχετικά μικρά, αλλά το συμπέρασμα θα βγει στο τέλος του μήνα, το κατά πόσο αυτή η νέα κατάσταση προσδίδει επιπλέον έσοδα, όπου είναι και αυτό στα ζητούμενα, έκτος από την διευκόλυνση των καταναλωτών.
Στα θετικά είναι και η θεσμοθέτηση δύο (2) ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων (Mid Season Sales), το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου προς την κατεύθυνση του περιορισμού και σαφούς ορισμού των περιόδων εκπτώσεων και προσφορών.
Προσωπικά, με βρίσκει σύμφωνο να ανοίγουν τα καταστήματα τις συμφωνημένες επτά Κυριακές, αριθμός τον οποίο μπορούν να αντέξουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν πάνω από το 90% του κλάδου.
Μέχρι εκεί συμφωνώ και δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν τρομακτικές αντιδράσεις. Αλλά μέχρι εκεί.
Αυτό γιατί το εισόδημα των καταναλωτών είναι συγκεκριμένο και συνεχώς μειούμενο (κυρίως λόγω φορολογίας). Αυτό που πραγματικά θα συμβεί στην παρούσα φάση με την πλήρη απελευθέρωση της λειτουργίας, θα είναι η αναδιανομή του υπέρ των οργανωμένων πολυχώρων και κατά των μικρών περιφερειακών επιχειρήσεων.
Η ουσία είναι όμως, να υποστηριχτούν οι επιπλέον Κυριακές, όπου τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά.
Θα πρέπει να κατανεμηθούν σωστά, καθώς επίσης να είναι στοχευμένες ανάλογα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες.
Όσον αφορά την κατανομή τους να θέσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:
Το μήνα Δεκέμβριο οι Κυριακές που θα λειτουργήσουν τα καταστήματα,είναι στις 15 Δεκεμβρίου, στις 22 και όχι στις 30 Δεκεμβρίου.
Παραδοσιακά, οι Κυριακές που πάντα άνοιγε η αγορά και υπήρχε καταναλωτική κίνηση, είναι οι δύο τελευταίες του χρόνου.
Εδώ όμως, εντέχνως, αφαιρούν την τελευταία Κυριακή του χρόνου και προσθέτουν αυτή στις 15 Δεκεμβρίου, όπου από άποψη τζίρου ποτέ δεν ήταν η μέρα που έκανε την διαφορά στις εισπράξεις του τόσο σημαντικού μήνα, για τον ετήσιο τζίρο των επιχειρήσεων αυτών.
Είναι σίγουρο ότι θα παρουσιαστεί ως άλλη μια επιτυχία (success story) από την μεριά της κυβέρνησης , δηλ. ότι ο εμπορικός κόσμος θα ζητήσει να ανοίξουν τα καταστήματα στις 30, κάτι που γίνεται ανέκαθεν και είναι ουσιαστικό.
Όσον αφορά την στόχευση θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι κάθε περιοχή έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, γιατί μπορεί να είναι είτε θερινός, είτε χειμερινός τουριστικός προορισμός, είτε γιατί συμβαίνει κάποιο πολιτιστικό ή άλλου είδους γεγονός και δεν μπορεί να έχουν αυτές οι αγορές τις ίδιες ανάγκες με τις κεντρικές.
Επίσης, πρέπει να υποστηριχτεί και να υλοποιηθεί η πρόταση, των open mall των μικρών εμπόρων, όπου εκκρεμεί αρκετό καιρό η ψήφιση της. Για την ακρίβεια, πρόκειται για τα ανοικτά εμπορικά κέντρα των καταστημάτων που θα βρίσκονται σε παραδοσιακές πιάτσες ή κεντρικούς δρόμους των μεγάλων πόλεων. Αυτά ο καταναλωτής θα τα διακρίνει από την οριοθέτησή τους με διάφορους τρόπους, όπως από έργα που θα ενοποιούν ανοικτούς χώρους με τουλάχιστον 50 καταστήματα και σε μία έκταση ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου.
Στην προσέλκυση καταναλωτών τις επιπλέον Κυριακές πρέπει να παίξουν ρολό και οι κατά τόπους εμπορικοί σύλλογοι με την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, ενημερώσεων μέσω τοπικών εφημερίδων, social media κλπ.
Από την μεριά της κυβέρνησης, το αρμόδιο υπουργείο πανηγυρίζει σε τέτοιο βαθμό, που θα πιστέψουμε στο τέλος ότι, αν ανοίξουν τα καταστήματα όλες τις Κυριακές, θα σώσουμε την οικονομία με τα συγκεκριμένα εισοδήματα που έχουν όλοι την δύσκολη αυτή περίοδο.
Όμως αυτό που συμβαίνει πραγματικά είναι να ευνοούνται οι μεγάλες επιχειρήσεις.
Επίσης, έκπληξη προκάλεσε μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, η συνολική απόφαση που έλαβε η Αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής για άνοιγμα και τις 52 Κυριακές του χρόνου.
Την ίδια στιγμή, Αντιπεριφερειάρχες που έχουν την ευθύνη της απόφασης για καθαρά τουριστικές περιοχές επιλέγουν πολύ στοχευμένα που θα παραμείνουν τα καταστήματα ανοιχτά, χωρίς να το γενικεύουν .
Αυτό το παρατηρούμε, καθώς τις τελευταίες ημέρες δημοσιεύονται με ολοένα αυξανόμενο βαθμό οι σχετικές αποφάσεις, από τις οποίες ως γενικό συμπέρασμα μπορεί να εξαχθεί ότι οι Αντιπεριφερειάρχες διαβουλεύτηκαν με τις τοπικές κοινωνίες τους και αποφάσισαν στην συντριπτική τους πλειοψηφία ανάλογα με τις ανάγκες των περιοχών τους, που ήταν και το ζητούμενο.
Κλείνοντας θα επαναλάβω αυτό που έγραψα και στο προηγούμενο σχετικό άρθρο.
Πρώτιστο μέλημα πρέπει να είναι η κοινωνία και στόχος η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, μεταξύ επιχειρήσεων και κράτους, ώστε να μπορέσουμε να περισώσουμε ό,τι έχει απομείνει.
Διονύσης Ζαβιτσάνος
Μέλος της πολιτικής επιτροπής της “κοινωνίας αξιών”
κοινωνία αξιών 