koinonia axion LOGOΟ καθηγητής Δημήτρης Μπουραντάς στο maga.gr

Δημοσιεύθηκε στις 26 / 3 / 2013

συντάκτης του άρθρου

Ευαγγελία KακλειδάκηΕυαγγελία Kακλειδάκη, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, section editor

περισσότερα άρθρα και bio

Θα χρειαστείτε 4 λεπτά για να διαβάσετε αυτό το άρθρο!


Ο καθηγητής του Management, διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Διοίκησης Επιχειρήσεων για στελέχη (Executive MBA), διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος (MSc) Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ιδρυτής του κόμματος “ Κοινωνία Αξιών”, Δημήτρης Μπουραντάς μίλησε στο maga.gr για το έλλειμμα ηγεσίας και ηγετών, τις αποκρατικοποιήσεις των επιχειρήσεων, τις νέες επενδύσεις, τους νέους που φεύγουν και τον πάτο που δεν έχουμε πιάσει ακόμα, όπως λέει χαρακτηριστικά. Προτείνει λύσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Ενώ, παράλληλα, σημειώνει ότι δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ τη λέξη ζωή.

Όπως συνηθίζεται να λέγεται ο πρωθυπουργός εκτελεί χρέη manager, καθώς διοικεί μια χώρα. Γιατί στην Ελλάδα, όπως έχετε πολλές φορές αναφέρει, υστερούμε σε αποτελεσματική ηγεσία;


στην Ελλάδα έχουμε περισσότερο ηγεμόνες, παρά ηγέτες
Υπάρχουν δυο λόγοι. Πρώτον, η χώρα μας έχει 300 τουλάχιστον θέσεις-κλειδιά στη διακυβέρνηση και είναι αυτοί οι οποίοι ασχολούνται με τη διακυβέρνηση είτε ως υπουργοί, είτε ως υφυπουργοί, είτε ως γενικοί γραμματείς, είτε σε άλλες θέσεις διακυβέρνησης. Αν πάμε στους πολιτικούς, οι περισσότεροι από τη διαδρομή τους είναι ανεπάγγελτοι, δεν έχουν διοικήσει ούτε περίπτερο, όπως λένε χαρακτηριστικά και οι πολίτες.

Το management και η ηγεσία δεν μαθαίνεται με τις σπουδές μόνο. Για να γίνει κάποιος διευθυντής σε μία μεσαία ιδιωτική επιχείρηση 250 ατόμων, πρέπει να δουλεύει 15 χρόνια και να περάσει από αξιολόγηση. Οι πολιτικοί μας, επειδή εκλέγονται από τους πολίτες, ταυτόχρονα αναλαμβάνουν και την εκτελεστική εξουσία, χωρίς να διαθέτουν εμπειρία ώστε να έχουν αναπτύξει ικανότητες για το management.

Και δεύτερον, δεν θέλουν ούτε να μάθουν προκειμένου να φτιάξουν ένα κράτος με επαγγελματικά υψηλού επιπέδου στελέχη, όπως έχουν οι Γάλλοι, οι Εγγλέζοι και οι Γερμανοί. Ας λάβουμε υπόψιν μας την Εθνική Σχολή της Γαλλίας, από την οποία προέρχονται τα ανώτατα στελέχη που διοικούν το κράτος. Τα κόμματα σαφέστατα έχουν πολιτικές, όμως για την υλοποίησή τους απαιτείται το management. Και το management πρέπει να ασκείτε από ανθρώπους που έχουν χτίσει τις ικανότητές τους. Ωστόσο, οι πολιτικοί δεν ήθελαν το κράτος να είναι αποτελεσματικό. Αυτό το κράτος εξυπηρετούσε τον τρόπο που ήθελαν να πολιτευτούν μέσα από τις πελατειακές σχέσεις και αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Στην Ελλάδα έχουμε περισσότερο ηγεμόνες, παρά ηγέτες.

Ποια χαρακτηριστικά τότε πρέπει κάποιος να διαθέτει προκειμένου να χαρακτηριστεί ηγέτης;

Τον ηγέτη θα τον κρίνουμε με δύο κριτήρια. Το πρώτο είναι με βάση τα αποτελέσματα που επιτυγχάνει, όχι για το κόμμα του, αλλά για το “κοινό καλό” κατά τον Αριστοτέλη, για την κοινωνία και το κοινωνικό συμφέρον. Και δεύτερον με τον τρόπο που επιτυγχάνει τα αποτελέσματα. Ο ηγέτης δεν θα πρέπει να στηρίζεται στον Μακιαβέλι, αλλά στον Αριστοτέλη. Αυτό σημαίνει ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να τα επιτυγχάνει εκμεταλλευόμενος την προθυμία των ανθρώπων, δηλαδή θα πρέπει να τους εμπνέει και να τους πείθει να δουλέψουν για το κοινωνικό καλό.

Τι απαιτείται ώστε οι πολιτικοί μας να “μανατζάρουν” πιο αποτελεσματικά το κράτος;

Πρέπει να υπάρξει διαχωρισμός της νομοθετικής εξουσίας από την εκτελεστική. Επιπλέον, οι πολιτικοί -υπουργοί, υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς- που θα αναλαμβάνουν την εκτελεστική εξουσία επιβάλλεται να έχουν αποδείξει, από την διαδρομή τους, ότι έχουν εμπειρία management, διοίκησης. Επιπρόσθετα, το κράτος χρειάζεται παρεμβάσεις σε έξι τομείς:

1. Στην αποστολή του. Αποστολή του κράτους είναι να προωθεί την ανάπτυξη για τους πολίτες. Την κοινωνική συνοχή, την κοινωνική αλληλεγγύη και την ευημερία.

2. Το κράτος απαιτείται να δουλεύει με στρατηγικά σχέδια. Δεν μπορεί να είναι ράβε ξήλωνε. Πάει κάποιος σε ένα υπουργείο και μετά από έξι μήνες φεύγει και παίρνει μαζί του όλους τους συμβούλους, όλους τους γραμματείς. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα σχέδιο που να υλοποιείται με συνέπεια και συνέχεια.

3. Μεγάλες αλλαγές στις οργανωτικές δομές. Οι οργανωτικές δομές είναι σαθρές, δύσκαμπτες και υπάρχουν στεγανά ανάμεσα στα υπουργεία. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί ολοκλήρωσης. Άρα χρειάζεται ανασχεδιασμός των δομών και των διεργασιών και μείωση της γραφειοκρατίας.

4. Πάσχουμε σε σύγχρονες τεχνολογίες. Δεν μπορεί να έχουμε Υπουργείο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, χωρίς να υπάρχει ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Πώς θα αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή; Δεν μπορεί τόσα χρόνια με τόσα λεφτά και να μην έχουμε φτιάξει τίποτα. Δείκτες μέτρησης των αποτελεσμάτων παντού. Στην τοπική αυτοδιοίκηση, στη δικαιοσύνη, στα πανεπιστήμια, παντού. Δίνουμε λεφτά, τα αποτελέσματα πώς τα μετράμε; Δεν μπορείς να είσαι αποτελεσματικός εάν δεν έχεις έλεγχο.

5. Συνεχής βελτίωση στην κουλτούρα των ανθρώπων. Πρέπει να αλλάξει η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία. Αυτό βέβαια πηγάζει από τα προηγούμενα.

6. Στην ηγεσία και στο management χρειάζεται επαγγελματικά στελέχη. Καλύτερος θα είμαι εγώ γενικός γραμματέας υγείας από έναν διευθυντή ο οποίος έχει 20 χρόνια προϋπηρεσία και γνωρίζει τα διαχειριστικά θέματα; Αυτά πρέπει να σταματήσουν. Ένας υπουργός… τελεία. Πρέπει να έχουμε δώδεκα υπουργεία όπως οι άλλες χώρες. Πρέπει να φτιάξουμε την ελίτ, με την καλή έννοια ελίτ, των στελεχών της δημόσιας διοίκησης. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να φύγουν όσοι μας διοικούσαν μέχρι σήμερα, καθώς η αλλαγή αυτή δεν είναι μέσα στην νοοτροπία τους και στην πρακτική τους.

Ναι, αλλά ποιος θα επιλέξει τα ικανά επαγγελματικά στελέχη, όταν τα πλοκάμια της διαφθοράς φθάνουν μέχρι τoυς κλητήρες των υπουργείων;

Αυτό είναι θέμα κυβέρνησης.

Μπορεί η κυβέρνηση να χτυπήσει την γροθιά στο τραπέζι ή μήπως έτσι θα φύγει την επόμενη μέρα;

Αν, λοιπόν, εκλέγεσαι στην κυβέρνηση, επειδή έχεις κομματικό μηχανισμό μέσα στο υπουργείο και κάνεις ρουσφέτια για να πάρεις ψήφους και έχεις και την κομματική σου συντεχνία για να της κάνεις τα χατίρια και να σου φέρει ψήφους, έτσι δεν μπορείς να φτιάξεις κράτος. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Αν όμως αντλείς τη δύναμή σου από τους πολίτες, τότε έχεις τεράστια δύναμη.

Ωστόσο, οι πολίτες δεν φαίνεται να έχουν εμπιστοσύνη στους πολιτικούς πλέον…

Γι’ αυτό λέμε ότι αυτό το σύστημα έχει χρεοκοπήσει και πρέπει να βγουν νέοι πολιτικοί.

Ναι, αλλά και πάλι, πώς μπορεί να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή όταν το μεγάλο κεφάλαιο απειλεί ότι θα φύγει από την Ελλάδα αν φορολογηθεί πολύ ή ας πούμε με τις offshore που χάνεται η διαδρομή του χρήματος;

Σε ό,τι αφορά τη φοροδιαφυγή, για να είμαι ρεαλιστής, δεν είναι εφικτό να την μειώσεις από το 100 στο 30 σε ένα χρόνο, από το 100 όμως στο 50 μπορείς και σε δύο χρόνια στο 30 σε 5 χρόνια στο 20 και από εκεί και πέρα δεν μπορεί να μειωθεί άλλο.

Σε ό,τι αφορά τις offshore, εμείς κάναμε το νόμο. Μπορείς τις offshore να τις χειριστείς με διάφορους τρόπους, καλύτερους.


η φοροδιαφυγή δεν γίνεται στο μεγάλο κεφάλαιο
Πρώτον, κανείς δεν μας επιβάλει να αγοράζουμε σπίτια στην Εκάλη με offshore εταιρείες. Μπορούν να το απαγορεύσουν αυτό. Δεύτερον, η φοροδιαφυγή δεν γίνεται στο μεγάλο κεφάλαιο.

Το μεγάλο κεφάλαιο θέλει χαμηλούς συντελεστές. Δεν μπορεί να δουλέψει ο Λάτσης με μαύρα, δεν δουλεύει η Unilever και ο Τιτάν με μαύρα χρήματα, γιατί θα χάσουν τον μπούσουλα παγκοσμίως. Θα τους κλέβουν τα ίδια τους τα στελέχη. Αυτοί θέλουν χαμηλούς συντελεστές φορολόγησης, γι’ αυτό και φεύγουν.

Η φοροδιαφυγή η μεγάλη γίνεται από μία μερίδα περίπου 200.000 οικογενειών. Η μεγάλη φοροδιαφυγή είναι από 40.000-50.000 ευρώ το χρόνο. Από εκεί και πάνω βρίσκονται μόνο 200.000 οικογένειες. Αυτές μπορούν να βρεθούν πολύ εύκολα με το να κάνεις μία βόλτα στην Αθήνα και να δεις τις βίλες που υπάρχουν. Μόνο οι πισίνες είναι 130.000. Δεν είναι δυνατόν να έχεις πισίνα και να δηλώνεις ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ. Μόνο η συντήρηση της στοιχίζει 4.000 ευρώ.

Εγώ ζητάω να κάνουν καθολικό πόθεν αίσχες. Εκεί χρειάζεσαι από τις βάσεις δεδομένων να κάνεις data mining (εξόρυξη στοιχείων). Αν βάλεις 500 πληροφορικάριους να δουλέψουν για 6 μήνες και να σου φτιάξουν μία βάση δεδομένων, τους έπιασες τους φοροφυγάδες. Όμως οι πολιτικοί δεν θέλουν να τους πιάσουν, γιατί είναι εκεί μέσα οι ίδιοι και οι δικοί τους.

Πάντως πέρα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, μερικοί μιλάνε για επενδύσεις μέσω των ιδιωτικοποιήσεων. Πολλοί, βέβαια, μιλάνε για ξεπούλημα. Ποια είναι η δική σας γνώμη;

Το κρατικό μονοπώλιο είναι καλύτερο από το ιδιωτικό μονοπώλιο, γιατί μπορεί ελέγχεται. Το να είναι κρατική η ΔΕΗ δεν πρέπει εξ ορισμού να είναι και κακοδιοικημένη. Δεν είμαι λοιπόν κατά των ιδιωτικοποιήσεων, αρκεί να δουλεύουν οι μηχανισμοί του ανταγωνισμού και να είναι υπέρ των πολιτών και όχι μόνο υπέρ των μετόχων.

Πόσο, όμως, είναι εφικτό μια ιδιωτική επιχείρηση να λάβει υπόψιν της το κοινωνικό όφελος;


να γίνουν ιδιωτικοποιήσεις προς όφελος της κοινωνίας
Αν έχει ανταγωνισμό και δέχεται παρεμβατικούς ελέγχους είναι εφικτό. Οι αγορές από μόνες τους όμως, όπως είδαμε, δεν λειτουργούν. Άρα, ένα κριτήριο είναι να γίνουν ιδιωτικοποιήσεις προς όφελος της κοινωνίας.

Να επιδιώκεις μακροπρόθεσμα οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι επενδύσεις που θα γίνονται τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα, εκτός από μερικές εξαιρέσεις, θα μειώσουν τις θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα αν έλθει κάποιος και αγοράσει τη ΔΕΗ θα μειώσει το προσωπικό.


όταν κάνεις μία επένδυση πρέπει να βλέπεις τι αξία θα δημιουργήσεις για την κοινωνία μακροπρόθεσμα
Μεγάλος ντόρος γίνεται για την πώληση του Ελληνικού. Αν η επένδυση που θα γίνει στο Ελληνικό προσθέσει αξία στη χώρα μας, να το πάρουν όποιοι θέλουν. Αν, όμως, με την επένδυση αυτή μεταφερθεί η αγορά από το κέντρο της Αθήνας στο Ελληνικό, δηλαδή ανακυκλώσουμε τον τζίρο που γίνεται, και μάλιστα να τον παίρνουν και ξένοι, τότε το μόνο όφελος είναι για τους ξένους. Δεν θα παράγει πλούτο μακροπρόθεσμα. Αν μου έλεγαν ότι με το Ελληνικό θα αυξηθούν οι τουρίστες στην Αττική κατά 100.000, αυτό να το δω και να το υπολογίσω.

Όταν κάνεις μία επένδυση πρέπει να βλέπεις τι αξία θα δημιουργήσεις για την κοινωνία μακροπρόθεσμα. Άρα, ναι μεν να αποκρατικοποιήσουμε αυτά τα πράγματα που πρέπει να αποκρατικοποιήσουμε που είναι ανίκανο αυτό το κράτος να τα διαχειριστεί, αλλά το πώς, με ποιους, γιατί, πότε και πόσο είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Αυτά είναι κομμάτια της χώρας μας.

Υπάρχει, δηλαδή, περίπτωση να έλθει κάποιος στην Ελλάδα και να “στήσει” από το μηδέν μία νέα επιχείρηση;


όταν έρχεται να επενδύσει κάποιος σε μια χώρα αποβλέπει στο κέρδος και δεν το κάνει για τη ψυχή της μάνας του
Γιατί να έλθουν οι ξένοι και να μην κάνουν οι Έλληνες επιχειρήσεις; Όταν έρχεται να επενδύσει κάποιος σε μια χώρα αποβλέπει στο κέρδος και δεν το κάνει για τη ψυχή της μάνας του. Ανταγωνίζεσαι ως εργαζόμενη και εγώ ως καθηγητής με δυο τρόπους, ή με χαμηλό κόστος, ή με διαφοροποίηση είτε στην ποιότητα, είτε στην εξυπηρέτηση, είτε στο “brand’, είτε στη συσκευασία είτε στην καινοτομία είτε οπουδήποτε. Αν δεν έχουμε θα πάρουμε το φτηνό, αλλά αν θέλουμε να πάρουμε το καλό θα πρέπει να το πληρώσουμε.

Η Ελλάδα, με τους πόρους που διαθέτει, το μέγεθός της και τη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται, αν πάει να ανταγωνιστεί με χαμηλές τιμές θα γίνει Κίνα, αν μπορεί να γίνει Κίνα. Ούτε μπορεί όμως να γίνει Κίνα, ούτε εγώ θέλω να γίνει Κίνα η πατρίδα μου. Άρα, η μόνη λύση που υπάρχει είναι να ανταγωνιστεί κανείς με διαφοροποίηση. Επομένως, θα πρέπει να δημιουργήσεις ένα τέτοιο επιχειρηματικό περιβάλλον, ώστε οι επενδυτές που έλθουν, θα μπ0ρούν να κάνουν επενδύσεις και να βγάζουν λεφτά μέσα από στρατηγική ανταγωνισμού και όχι μέσα από χαμηλούς μισθούς.

Ο ανταγωνισμός στην αγορά γιατί δεν λειτουργεί στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα γίνεται το εξής παράδοξο, από τη μια μεριά έχεις απίστευτες παρεμβάσεις γραφειοκρατίας στην επιχειρηματικότητα και από την άλλη μεριά δεν έχεις ουσιαστικούς ελέγχους. Η Ελλάδα πάντα ήταν μια αντιφατική χώρα που αυτό λαμβάνει χώρα σε όλες της τις εκφάνσεις. Από τη μια μεριά έχεις κρατισμό που πνίγει τις επιχειρήσεις και από την άλλη όποιος θέλει κλέβει. Από τη μια καταστρέφεις την υγιής επιχειρηματικότητα και από την άλλη μεριά είσαι μπάχαλο.

Η κρίση, τελικά, είναι ηθική ή κοινωνική;


έχουμε ένα ζήτημα παγκόσμιας ηθικής
Η παγκόσμια κρίση είναι πολιτική και πίσω από την πολιτική κρίση βρίσκεται μία κρίση αξιών. Δηλαδή έχουμε ένα ζήτημα παγκόσμιας ηθικής. Στην Ελλάδα αυτό συμβαίνει επί δέκα και κατά συνέπεια η κρίση είναι αξιών, ηγεσιών, πολιτικής και αυτό έχει ως σύμπτωμα την οικονομική κρίση.

Η οικονομική κρίση είναι το σύμπτωμα, βέβαια το ένα επηρεάζει το άλλο, είναι σύστημα. Το πολιτικό σύστημα επηρεάζει το οικονομικό και το οικονομικό καθορίζει το πολιτικό.

Έχουμε φτάσει στον πάτο, όπως λένε οι περισσότεροι;


η Ελλάδα θα αργήσει να συνέλθει
Όχι. Δυστυχώς. Η Ελλάδα θα αργήσει να συνέλθει. Το κακό που έχει γίνει είναι πολύ μεγάλο και δεν πρόκειται να διορθωθεί σε 4-5 χρόνια. Η Ιαπωνία έκανε 15 χρόνια και μετά ξαναήλθε η επόμενη κρίση. Τον πάτο θα στον περιγράψω βραχυπρόθεσμα. Θα έχουμε και άλλη αύξηση της ανεργίας, εγώ πιστεύω ότι θα ξεπεράσει το 30%. Η μετανάστευση παιδιών προς το εξωτερικό θα αυξηθεί, καθώς επίσης και η φτώχια, η μιζέρια, η εγκληματικότητα. Τα εισοδήματα θα γίνουν χαμηλότερα και η ανεργία θα αυξηθεί και άλλο. Ο κόσμος, δηλαδή, θα δυστυχήσει περισσότερο. Άρα, αυτός θα είναι ο πάτος. Μακροπρόθεσμα, αν συνεχίσουμε γραμμικά, δηλαδή δεν γίνει μία ασυνέχεια στην εξέλιξη της χώρας, σε 25 χρόνια ίσως και να μην υπάρχει Ελλάδα.

Υπάρχει μία κίνηση από μέσα προς τα έξω, δηλαδή άνθρωποι φεύγουν από την Ελλάδα προς τα έξω και υπάρχει ταυτόχρονα μία αντίστροφη κίνηση από έξω προς τα μέσα. Η κίνηση από έξω προς τα μέσα δεν θα είναι οι μετανάστες που λένε. Θα έλθουν οι επιχειρηματίες και θα φέρουν μαζί και τα στελέχη τους. Επομένως, αν κάνεις μία προβολή σε 25 χρόνια, στις περισσότερες περιπτώσεις θα μιλάμε αγγλικά. Αυτό είναι το ένα μακροπρόθεσμο σενάριο.


πρέπει να γίνει ασυνέχεια, δηλαδή μία ανατροπή πολιτική και ταυτόχρονα κοινωνική και οικονομική
Το δεύτερο σενάριο, το λιγότερο πιθανό, είναι να συμβεί μία ασυνέχεια σε αυτή τη γραμμική εξέλιξη της χώρας και να την σπρώξει προς τα επάνω. Αυτή τη γραμμική εξέλιξη ή θα την αφήσεις ή πρέπει να γίνει ασυνέχεια, δηλαδή μία ανατροπή πολιτική και ταυτόχρονα κοινωνική και οικονομική έτσι ώστε να ξεφύγεις από τον κατήφορο και να φύγεις μπροστά.

Και τώρα είναι μια ευκαιρία, γιατί όλες οι χώρες έχουν προβλήματα. Άρα, εδώ είναι και η μόνη αισιοδοξία. Αν μπορέσει δηλαδή η χώρα να κάνει αυτή την πολιτική ανατροπή, να φτιάξει ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και να βγει μπροστά, καθώς τα προσόντα τα διαθέτει.

Πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα με μια λέξη;

Φρίκη. Όχι, κόλαση. Ελπίζω να μην πάμε στην κόλαση.

Θα προτείνετε, δηλαδή, στους νέους να φύγουν;

Το προτείνω και μου κάνουν κριτική, αλλά εγώ είμαι πολύ ρεαλιστής. Τους λέω να ψάχνουν συνέχεια στην Ελλάδα μήπως βρουν κάποια δουλειά, να κοιτάξουν μήπως μπορούν να κάνουν μία δική τους επιχείρηση, αλλά με άλλους. Πρέπει να φύγουν από την νοοτροπία του “μόνος μου”. Τους προτείνω να ανοίξουν μία βάση από τους γονείς, είτε είναι ένα ζαχαροπλαστείο, είτε 100 στρέμματα, να δουν μήπως με αυτά μπορούν να κάνουν κάτι και η τρίτη επιλογή που τους δίνω είναι να φύγουν στο εξωτερικό.

Και επειδή οι εξελίξεις τρέχουν, πώς κρίνετε το “ΟΧΙ” των Κύπριων βουλευτών σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση των τραπεζικών καταθέσεων;

Αν το δει κανείς από άποψη management εδώ είχαμε μία κλασική περίπτωση group think, δηλαδή μία ομάδα ώριμων και έξυπνων ανθρώπων οι οποίοι πήραν ηλίθιες αποφάσεις.

Σε ό,τι αφορά την απόφαση αυτή κάθε αυτή, αυτή η απόφαση σε ό,τι αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις στους καταθέτες δεν είναι και η πλέον τραγική σε σχέση με αυτές που πήραν για την Ελλάδα. Εμάς θα μας συνέφερε να μας είχαν πάρει 10% από τις καταθέσεις μας και να μη μας φόρτωναν όλα τα άλλα τα οποία τα πληρώσαμε πενταπλάσια. Όμως αυτή η απόφαση δεν θα έπρεπε να παρθεί, είτε στην Ελλάδα είτε στην Κύπρο, χωρίς να είναι οργανικά ενταγμένες σε ένα στρατηγικό σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων που θα είχε και ένα σορό άλλα μέτρα.

Θα επιμείνω. Σε όλα τα παιχνίδια στρατηγικής ένας είναι ο νικητής. Σε αυτή την περίπτωση ποιος βλέπετε να είναι ο νικητής;

Αυτό το παιχνίδι συνήθως είναι lose-lose, δηλαδή χάνω-χάνεις. Εμείς είμαστε αδύναμοι να κρίνουμε ουσιαστικά και να παίρνουμε θέσεις, διότι δεν γνωρίζουμε όλα τα δεδομένα. Δεν ξέρουμε τι άλλο υπάρχει πίσω από αυτή την απόφαση, δεν ξέρουμε τις προθέσεις είτε βραχυπρόθεσμα, είτε μακροπρόθεσμα. Ωστόσο από το αποτέλεσμα κρίνω ότι ήταν μία ηλίθια απόφαση. Μία απόφαση η οποία έχει συνέπειες και για τους δύο. Αυτό που πρέπει να κάνουν τώρα είναι να δουν όλο αυτό που έχει συμβεί και να προσπαθήσουν να το συμμαζέψουν. Βέβαια, έχει ήδη γίνει μεγάλο κακό.

Βλέπετε, δηλαδή, να αλλάζει κάτι στο ευρωπαϊκό σκηνικό από άποψη στρατηγικών;


η Κύπρος δεν είναι η ίδια περίπτωση με την Ελλάδα
Αυτό κάθε αυτό το γεγονός δεν είναι τόσο μεγάλο όταν μιλάμε για 10 ή 12 δις ευρώ, έτσι ώστε να επιφέρει ένα ντόμινο στην Ε.Ε., εκτός και αν χρησιμοποιείται ως αφορμή. Στην Ελλάδα κάναμε τόσα και ακόμα υπάρχει μία τεράστια τρύπα στο έλλειμμα και δεν φαίνεται φως.

Οι Κύπριοι δεν έχουν ελλείμματα, είχαν πρόβλημα στις τράπεζές τους που δημιουργήθηκε με το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων. Η Κύπρος δεν είναι η ίδια περίπτωση με την Ελλάδα κατά συνέπεια, αν θα είναι η αφορμή. Δεν θα είναι αυτό που πραγματικά επιδιώκουν οι συγκρούσεις που γίνονται κάτω από το νερό της θάλασσας.

Πώς κρίνετε την στάση της Γερμανίας;

Συνήθως οι μεγάλες δυνάμεις την πατάνε από αλαζονεία και η Γερμανία την έχει ξαναπατήσει. Εάν η Γερμανία τραβήξει το παιχνίδι πάρα πολύ, μεσοπρόθεσμα μπορεί να κερδίσει, ωστόσο μακροπρόθεσμα θα χάσει, γιατί βρίσκεται σε μία Ευρώπη που έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας σε σχέση με άλλες χώρες όπως είναι η Αμερική, η Κίνα κτλ. Εάν η Γερμανία δεν παίξει το παιχνίδι των συνεργειών σε επίπεδο Ευρώπης, πιστεύω ότι αυτό δεν θα της βγει σε καλό. Σκέφτονται πάρα πολύ αλαζονικά και η αλαζονεία συνήθως πληρώνεται.

Είναι προφανές ότι η πολιτική δεν σας είναι αδιάφορη. Ιδρύσατε, άλλωστε, το κόμμα “Κοινωνία Αξιών για Ενότητα, Ανάπτυξη, Πολιτισμό”. Τι νέο μπορεί να προσφέρει το κόμμα αυτό;


αν τα οράματα δεν τα κάνεις πράξη, τότε είσαι λαοπλάνος
Θα προσφέρει όλα αυτά που δεν προσφέρουν όλα αυτά τα κόμματα που υπάρχουν. Πρώτον, θα εξασφαλίσει την αποτελεσματική χρηστή διακυβέρνηση. Δεύτερον, έχει όραμα και το εννοεί, όχι στον αέρα, γιατί εμείς που γνωρίζουμε από management ξέρουμε ότι αν τα οράματα δεν τα κάνεις πράξη, τότε είσαι λαοπλάνος. Τρίτον, έχουμε εθνικό στρατηγικό σχέδιο το οποίο το δουλεύουμε εντατικά με τους εμπειρογνώμονες και το ολοκληρώνουμε άμεσα, που κανένα κόμμα δεν έχει παρουσιάσει.

Τέταρτον, Είμαστε άνθρωποι που δεν έχουμε ανάγκη να λύσουμε το επαγγελματικό μας ζήτημα μέσα από την πολιτική. Δεν θέλουμε τον κομματισμό ούτε μέσα στο κράτος, ούτε πουθενά. Θέλουμε να έχουμε μία άλλη σχέση με τον πολίτη. Εντελώς διαφορετική, να μη στηρίζεται σε προπαγάνδα κτλ. Ουσιαστικά αυτό που θέλουμε να δώσουμε είναι τα αυτονόητα που χρειάζεται να κάνει το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα.

Είστε, όμως, και ακαδημαϊκός. Πώς κρίνετε τις αλλαγές που δρομολογούνται στα ελληνικά πανεπιστήμια με το σχέδιο “Αθηνά”;


υιοθέτησαν το σλόγκαν της Χούντας “κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο” για πελατειακούς λόγους
Η εγκληματική πολιτική των τελευταίων 20 χρόνων συνεχίζεται. Κατέστρεψαν την επαγγελματική παιδεία στην Ελλάδα και τα χρήσιμα επαγγέλματα. Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν σοβαρή επαγγελματική εκπαίδευση μετά το λύκειο. Ακόμα και τα ΤΕΙ, τα οποία ήταν τεχνολογικές σχολές, τα έκαναν ανώτατα.

Υιοθέτησαν το σλόγκαν της Χούντας “κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο” για πελατειακούς λόγους, για να βολέψουν κομματικούς καθηγητές. Τώρα έρχονται να τα μαζέψουν και έρχονται να τα μαζέψουν πάλι λάθος. Και δεν επιδιώκουν να τα αλλάξουν, γιατί συνειδητοποίησαν το λάθος τους, αλλά γιατί τους το επέβαλε η Τρόικα.

Αρκετά, όμως, με τα οικονομικά και τα πολιτικά θέματα. Το βιβλίο σας “Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μια λέξη” κέρδισε το βραβείο αναγνωστών από το ΕΚΕΒΙ το 2010. Γιατί πιστεύετε ότι το βιβλίο αυτό αγαπήθηκε τόσο πολύ από το αναγνωστικό κοινό;

Έφτασε να πουλήσει 500.000 αντίτυπα ένα βιβλίο χωρίς σεξ και αστυνομική πλοκή. Αυτό το βιβλίο μιλάει ταυτόχρονα και στη λογική και στην καρδιά. Οι Έλληνες είμαστε ένας λαός με πολλές αδυναμίες, αλλά και με πολλές αρετές. Σ’ αυτό το βιβλίο εκτίμησαν τις αξίες, τις έννοιες που πέρναγε.

Πώς και εσείς, ένας τεχνοκράτης, γράψατε την ποιητική συλλογή “Κραυγή σιωπής”;

Τα ποιήματα είναι συνέχεια όλων αυτών που γράφω. Είναι πολιτικά, υπαρξιακά και ιδεολογικά. Είναι έξω από τα στάνταρ της ποίησης, όμως, με την έννοια των καλολογικών στοιχείων ή το “τι θέλει να πει ο ποιητής”.

Ποια είναι η πιο σημαντική λέξη στη ζωή που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ποτέ;

Την ίδια τη ζωή.

Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;

Θα σας απαντήσω με τη ρήση του Antonio Gramsci: “Απαισιόδοξος στο μυαλό και αισιόδοξος στην καρδιά”, αυτό είμαι.

Φωτογραφία: Νίκος Δουζίνας

Πηγή: http://maga.gr/2013/03/26/o-kathigitis-dimitris-bourantas-sto-maga-gr/

About Aristotelis Tsagkarogiannis

Fools say that they learn by experience. I prefer to profit by others experience.

Leave a Reply

Please log in using one of these methods to post your comment:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s